Ngành cơ khí đóng vai trò quan trọng, có nhiệm vụ cung cấp toàn bộ trang thiết bị cho các ngành xi măng, vật liệu xây dựng, thiết bị y tế, chế tạo thiết bị điện, đóng tàu và trang thiết bị an ninh quốc phòng. Tuy nhiên, ngành Cơ khí đang gặp rất nhiều khó khăn, tỷ lệ nhập siêu vẫn cao hơn xuất khẩu; chất lượng sản phẩm cơ khí còn nhiều hạn chế; doanh nghiệp chưa làm chủ được công tác thiết kế đối với các dự án lớn; năng lực, quản trị doanh nghiệp và sự phối hợp, liên kết còn kém hiệu quả. Phần lớn các doanh nghiệp vừa và nhỏ không đủ sức cạnh tranh giữ thị trường nội địa và mở rộng được xuất khẩu. Đáng chú ý, sản phẩm cơ khí chủ yếu là hàng gia công, có giá trị kinh tế thấp, chưa hình thành một số ngành mũi nhọn trong chế tạo cơ khí.
Có thể thấy, chất lượng sản phẩm, dịch vụ luôn là một lợi thế cạnh tranh. Việc tuân thủ những tiêu chuẩn bắt buộc và những quy dịnh, quy phạm kỹ thuật đối với sản phẩm cũng là một lợi thế cho khả năng tồn tại trong nền kinh tế được toàn cầu hóa, thương mại tự do, nhất là khi không còn được Nhà nước bảo hộ nữa, sản phẩm, hàng hóa sản xuất ra phải cạnh tranh gay gắt với hàng hóa nhập khẩu ngay trên thị trường nội địa.
Chính vì vậy, muốn tồn tại và phát triển trong môi trường cạnh tranh khốc liệt đó, mỗi doanh nghiệp, mỗi ngành sản xuất phải có những biện pháp “Tự bảo hộ” một cách hiệu quả, phải thay đổi về nhiều mặt và nhất là phải thay đổi về phương pháp quản lý và tổ chức doanh nghiệp nhằm tăng năng suất lao động, chất lượng sản phẩm và hiệu quả kinh tế chung của toàn doanh nghiệp. Song song với những biện pháp đồng bộ khác, trước mắt và quan trọng hơn cả là doanh nghiệp phải nghiên cứu nhanh chóng tiếp cận với những phương pháp quản lý chất lượng tiên tiến, áp dụng các Tiêu chuẩn quốc tế để tạo ra được những sản phẩm, dịch vụ có chất lượng, đáp ứng được những yêu cầu của quá trình hội nhập.
Tiêu chuẩn ISO 3834 - yêu cầu chất lượng đối với hàn nóng chảy kim loại, được áp dụng rộng rãi cho các doanh nghiệp sản xuất cơ khí, chế tạo thiết bị nhằm để kiểm soát chất lượng sản phẩm, đảm bảo an toàn, giảm thiểu chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh. Tiêu chuẩn này đưa ra các quy định để kiểm soát các quá trình hàn khác nhau và các hoạt động liên quan nhằm mang lại chất lượng sản phẩm, công trình đáp ứng yêu cầu.
Một trong những yếu tố quan trọng của tiêu chuẩn ISO 3834 là yêu cầu đội ngũ nhân sự hàn, nhân sự kiểm tra chất lượng hàn (kiểm tra không phá hủy) phải có đủ trình độ theo tiêu chuẩn được đánh giá và chứng nhận năng lực (personnel qualification/certification) của đơn vị đánh giá độc lập. Trong những năm qua, do yêu cầu của các nhà thầu có yếu tố nước ngoài, các doanh nghiệp cơ khí chế tạo tại Việt Nam đã áp dụng một vài yêu cầu quy định trong ISO 3834 (ví dụ: phê duyệt quy trình hàn, phê duyệt tay nghề thợ hàn, phê duyệt nhân sự kiểm tra không phá hủy,...), nhưng chưa đầy đủ, toàn diện và có hệ thống.
Tiêu chuẩn ISO 3834 có thể áp dụng độc lập nếu doanh nghiệp cơ khí chế tạo có khối lượng công việc liên quan đến hàn chiếm phần lớn, tuy nhiên, ở nhiều doanh nghiệp cơ khí chế tạo, còn có nhiều công đoạn khác trong quá trình tạo sản phẩm thì việc áp dụng độc lập tiêu chuẩn ISO 3834 sẽ là chưa đầy đủ. Ngoài ra, việc áp dụng ISO 3834 có thể cung cấp một hành lang để đạt được sự chứng nhận toàn cầu về năng lực của doanh nghiệp cơ khí chế tạo có sử dụng hàn trong quá trình tạo sản phẩm. Đây cũng là một bộ tiêu chuẩn quốc tế quy định yêu cầu cho một Hệ thống quản lý chất lượng, được xây dựng bởi các chuyên gia trong lĩnh vực kỹ thuật hàn nhằm để kiểm soát chất lượng và phòng ngừa sản phẩm sai hỏng.
Từ Chương trình “Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa của doanh nghiệp Việt Nam đến năm 2020”, Trung tâm chuyển giao công nghệ Việt – Đức đã triển khai thực hiện nhiệm vụ “Thúc đẩy áp dụng tiêu chuẩn về yêu cầu kỹ thuật đối với chất lượng sản phẩm hàn ISO 3834 cho các doanh nghiệp cơ khí ché tạo năm 2018” trong việc hỗ trợ đào tạo, tư vấn xây dựng và áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng ISO 3834 cho các doanh nghiệp cơ khí chế tạo có sử dụng hàn nóng chảy kim loại trong quá trình tạo sản phẩm. Qua đó, tạo bước chuyển biến về nhận thức, phương pháp quản lý, giúp các doanh nghiệp cơ khí chế tạo nâng cao năng lực sản xuất của doanh nghiệp cũng như nâng cao hiệu quả, năng suất chất lượng sản phẩm và khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp sản xuất cơ khí, tạo vị thế trong và ngoài nước.
Với việc áp dụng Bộ Tiêu chuẩn ISO 3834 giúp các doanh nghiệp đáp ứng được các quy định khắt khe của các nước phát triển trên thế giới liên quan đến sản xuất nồi hơi, thiết bị áp lực, kết cấu thép, kết cấu nhà máy điện, đóng tàu và giàn khoan.
(Tin tổng hợp từ nguồn: http://vietq.vn/).
Văn phòng Sở KH&CN (Trúc Phương)